Overlijden Tsjaikovski

Tsjaikovski is op 6 november 1893 overleden in St. Petersburg. Gesteld wordt dat hij is gestorven aan cholera. De ziekte cholera zal zeer waarschijnlijk een rol hebben gespeeld bij de dood van Tsjaikovski. Echter, hoe bepalend die rol is geweest en of het dus daadwerkelijk de belangrijkste doodsoorzaak is, daarover is men het eigenlijk nooit eens geweest.

Geruchten overlijden Tsjaikovski

In eerste instantie zijn er de geruchten – zoals hierboven vermeld – of Tsjaikovski ook echt is gestorven aan de cholera. Dit is echter niet de enige mogelijkheid waarover men sprak. Het gerucht van zelfmoord ging namelijk ook rond. Hij zou zichzelf hebben vergiftigd omdat hij een relatie – of iets in die richting – zou hebben met het neefje van de tsaar. Uit angst voor het uitkomen van dit vermeende schandaal zou hij zich van het leven hebben beroofd.

Waarom twijfels over cholera?

Je kunt cholera krijgen als je besmet water of voedsel tot je neemt. Deed Tsjaikovski dat? Dat is lastig te achterhalen. De broer van Tsjaikovski – Modest – lijkt te hebben gesteld dat hij inderdaad enkele dagen voordat hij stierf besmet water of voedsel tot zich heeft genomen. Hierover alsnog speculeren is zinloos. Toch zijn er wel enkele redenen voor een overweging.

Medisch gezien zou Tsjaikovski niet hebben kunnen sterven aan cholera, dit vanwege de incubatietijd ervan. Het zou dan niet passen in het algehele plaatje van de laatste paar dagen voor zijn dood. Daarbij bleken de artsen van destijds tamelijk onbekend met het fenomeen cholera. Dus hoeveel waarde kunnen we hechten aan de gestelde diagnose? En waarom werd de ruimte waar Tsjaikovski lag opengesteld en was vrij toegankelijk. Dat is vanwege de kans op besmetting zeer ongebruikelijk in geval van cholera. Wat natuurlijk wél mogelijk is, is dat hij is gestorven aan de complicaties die de ziekte cholera met zich meebracht.

Symptomen cholera

Kijkende naar de klachten die Tsjaikovski had in de laatste dagen van zijn leven, kan geconcludeerd worden dat deze niet overeenkomen  met de symptomen behorend bij cholera. Ook uit andere zaken kun je concluderen dat cholera als doodsoorzaak onlogisch is. Ten eerste leefde Tsjaikovski zeer hygiënisch. En ook in zijn directe omgeving kwam de ziekte nauwelijks voor. Besmetting ligt dan ook niet voor de hand. Opmerkelijk wat dit betreft bleek een quote uit een vooraanstaande Peterburgse krant: “Hoe kon Tsjaikovski cholera hebben opgelopen als hij onder zulke excellente hygiënische condities leefde en slechts een paar dagen ervoor arriveerde in St.Petersburg?”

Oftewel: helaas gaan we er waarschijnlijk nooit achter komen wat de echte oorzaak is van de dood van Tsjaikovski.